Buteyko Nefes Metodu Nedir?

Buteyko Nefes Metodu Nedir?

Rus Dr. Konstantin Buteyko tarafından geliştirilen Buteyko Metodu, fazla solunumu (hiperventilasyonu) düzeltmeye yönelik bir dizi nefes egzersizi içermektedir. Nefes hacmi normal seviyeye indiğinde, nefesle bağlantılı hastalıklarda bariz iyileşmeler görülmekte ve kilo verme, enerji düzeyinde artış ve daha iyi uyku gibi birçok ilave faydalar ortaya çıkmaktadır.

Buteyko Metodu aşağıdaki basamakları içerir:

1.     Burun açma egzersizleri
2.     Ağız solunumundan burun solunumuna geçiş
3.     Nefes hacmini normal değerlere getirmek
4.     Diyaframı, hava açlığı (alınan nefesin yeterli olmadığını hissetmek) hissedene kadar gevşetmek
5.     Bunları desteklemek için hayat tarzında küçük değişiklikler yaparak iyileşme sürecini başlatmak
6.     Nefes hacmini tespit etmek ve çalışmalardaki gelişmeyi takip etmek için özel bir nefes tutma testi yapmak (CP-Control Pause)

Batı dünyasında binlerce kişi aşağıdaki hastalıkların tedavisinde Buteyko Metodu’nu başarıyla uygulamıştır:

• Astım
• Dikkat eksikliği ve hiperaktivite
• Rinit
• Allerjik rinit (Saman nezlesi)
• Depresyon
• Asabiyet
• Anksiyete
• Stres
• Diş ve ağız problemleri
• Uyku düzensizlikleri
• Horlama
• Uyku apnesi

Fazla nefes almak (kronik hiperventilasyon) astım dahil olmak üzere sayısız sağlık sorununa yol açmaktadır. Fazla solunum, kandaki doğal gaz seviyelerinin oranını değiştirmektedir. Kronik olarak fazla solunum yapma alışkanlığı günümüz modern yaşamının bir sonucudur. İşlenmiş gıdalar, egzersiz eksikliği, hava kirliliği, sigara, fazla konuşmak, stres, zaman kısıtlaması, korku, kızgınlık, evlerimizdeki yüksek sıcaklık ve büyük nefes almanın yararlı olduğuna inanmak büyük nefesler almamıza katkıda bulunmaktadır.

Kronik fazla solunum normal değerlerin 2-3 katı oranında fazla havayı solumamıza yol açmakta bu da şişmanlık, uyuşukluk, kronik yorgunluk, depresyon, uyku düzensizlikleri, konsantrasyon güçlüğü, astım, allerji gibi birçok hastalıkla sonuçlanmaktadır.

Fazla solunum yapmanın tipik göstergeleri ağızdan solunum yapmak, dinlenme halindeyken nefesin duyulması ve görülmesi, göğüs hareketinin olması, düzenli olarak iç çekme, burun çekme, büyük nefeslerle esneme, düzensiz solunum ve horlamadır.

Fazla solunum yapma alışkanlığı, hücre ve dokulara giden oksijen miktarı düşürmekte, kan damarları ve hava geçiş yollarındaki düz kaslarda daralmaya sebep olmaktadır. Bu da sağlık üzerinde uzun vadede ciddi problemler ortaya çıkarmaktadır.

“Kronik hiperventilasyon, bütün organ ve sistemleri değişik derecelerde etkiler.” Dr.ClaudeLum

Kronik hiperventilasyonun alışkanlık haline gelmesiyle bozulan denge sonucunda her organ ve sistem aşağıdaki sorunlar ortaya çıkacak şeklide zarar görür:

• Solunum sistemi: Hırıltılı solunum, burun tıkanıklığı, koku ve tat alma kaybı, burun akıntısı, geniz akıntısı, nefesin yetmemesi, öksürük, göğüs gerginliği, sık akciğer enfeksiyonu, sık sık esneme ve horlama.
• Sinir Sistemi: Konsantrasyon eksikliği, zihin bulanıklığı, baş dönmesi, uyuşukluk, terleme, vertigo, el ve ayaklarda karıncalanma, baygınlık, titreme ve baş ağrısı.
• Kalp: Çarpıntı, göğüs bölgesinde ağrısı, düzensiz kalp atışı ve tekleme.
• Zihin: Anksiyete, asabiyet, hayal kırıklığı, huzursuzluk, sinirlilik, gerginlik, depresyon, öğrenme güçlüğü ve stres.

Genellikle görülen diğer semptomlar: Ağızda kuruluk, kronik yorgunluk, uykuya dalmada güçlük, geceleri sıkı sık uyanma, geceleri sık sık idrara çıkma, kabus görme, sabahları yorgun kalkma, verimlilikte azalma, kuru ve kaşıntılı deri, avuçiçlerinde terleme, ishal, kabızlık, genel halsizlik ve kronik tükenmişlik hissi.

İlgili Makaleler:

Nasıl Nefes Alıp Veriyorsunuz?

Referans: www.buteykoclinic.com

Horlama ve Uyku Apnesi İçin Buteyko                

Horlamayı sona erdirme programının amacı, kişiye yeni ve sağlıklı solunum alışkanlığı kazandırarak solunum hacmini normal değerlere getirmek ve üst solunum yollarını güçlendirmektir. Solunum sakin ve sessiz olduğunda, horlama ve uyku apnesi, hiçbir yan etki olmadan ve dışarıdan müdahale gerekmeden doğal bir şekilde ortadan kalkar. Buteyko Metodu uygulayarak solunum değerlerini normalleştiren kişilerin büyük çoğunluğunun CPAP (sürekli pozitif hava basıncı temin eden cihaz) cihazına, cerrahi müdahalelere veya ağız cihazlarına ihtiyaçları kalmaz.

Bizim amacımız sessiz, sakin ve derin bir uyku uyumanızı sağlayarak horlama ve uyku apnenizi ortadan kaldıracak nefes modeline geçmenize yardımcı olmaktır. Uykunuz sağlıklı olduğunda gün içindeki enerji seviyeniz, üretkenliğiniz ve konsantrasyonunuz da artacaktır.

Horlayan bir kişinin nefesini izlediğinizde gürültülü ve şiddetli olduğunu fark edersiniz. Horlama kısaca, dar bir alandan fazla miktarda hava akışının olmasıdır.

Normal nefes hacmi dakikada 5-6 litre olmasına karşılık horlama ve uyku apnesi olan kişilerde hacim dakikada 15 litreye kadar çıkmaktadır.

Horlama ve uyku apnesi seanslarımızın esası Rus doktor Konstantin Buteyko’nun geliştirdiği burun açma ve nefes hacmini normal değerlere getirme tekniklerine dayanır. Buteyko Metodunu uyguladığınızda stres, kaygı, konsantrasyon eksikliği, kronik yorgunluk vb. problemler de hayatınızdan uzaklaşır.

İlgili Makaleler:

Horlamadan Kurtulmak için 5 Neden

Referanslar:

1)www.buteykoclinic.com

2) snoring.ie

Rinit ve Allerjik Rinit İçin Buteyko

Allerjik rinitle kronik hiperventilasyon arasındaki ilişkiyi araştıran ilk çalışma, Patrick McKeown’un katılımıyla Limerick Regional Hastanesi Kulak Burun Boğaz bölümünde gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya allerjik riniti olan 50 astım hastası katılmıştır. Üç aylık takip sonunda alınan ilk sonuçlarda % 80 oranında iyileşme gözlenmiştir. Çalışma, Haziran 2012’de European Rhinologic Society konferansında sunulmuş ve yayın için kabul edilmiştir.

Rinit Nedir?

Rinit, burnun iç tabakasında görülen iltihap ve irritasyondur.  Burunda dolgunluk, burun akıntısı ve geniz akıntısı rinitin semptomlarıdır. Rinitin sebebi, burun iç tabakasının iltihabıdır. Rinit, virüslerle ya da irrite edicilerle (tahriş edicilerle) tetiklenebilir.

Astımla rinit arasında önemli bir ilişki vardır; astımlı hastaların % 60’ında rinit bildirilmiştir. Rinit, basit bir irritasyon olmaktan öte bir sağlık sorunudur.

Ağız solunumuyla rinit arasında da ilişki bulunmaktadır. Ağız solunumu yapan kişilerde yaygın olarak rinit, uyku bozuklukları, horlama, uyku apnesi, önemli solunum problemleri, sık soğuk algınlığı ve akciğer enfeksiyonları, yorgunluk, anksiyete, stres, baş ağrısı, göğüs ağrısı, nefes darlığı, zihin bulanıklığı, bozuk diş yapısı, dişeti hastalıkları görülmektedir.

Rinit, allerjik ve allerjik olmayan rinit olarak iki gruba ayrılır. Her ikisi de fazla solunumdan (hiperventilasyondan) kaynaklanır. Nefes hacminin normal değerlere yaklaşmasıyla hasta iyileşmeye başlar. Allerjik olmayan rinitin başlıca tetikleyicileri kirli hava, stres, fazla konuşma, bazı yiyecek ve içecekler ile ağız solunumudur. Kişi, ağız solunumuna devam ettiği sürece rinit sorun olarak kalacaktır.

Allerjik rinitin başlıca tetikleyicileri toz, ev tozu ve polendir. Hiperventilasyon, bağışıklık sistemini uyararak biyokimyasal reaksiyonlara yol açar. Bu, toz, ev tozu ve polen varlığında histamin ve diğer kimyasalların fazla miktarda açığa çıkmasına sebep olur. Semptomlar kişiden kişiye değişmekle birlikte genellikle burunda kaşınma, tıkanma ve akıntı şeklindedir.

Allerjik rinit, polenlerin varlığında ortaya çıktığından halk arasında saman nezlesi olarak bilinir. Polen, ağaçlardan, çimenlerden ve tohumlardan rüzgarla taşınır.

Rinit ve Allerjik Rinit İçin Buteyko

Tecrübelerimiz ve yapılan çalışmalar, çocuklarda ve yetişkinlerde fazla solunum yapmanın rinit oluşumunda önemli bir etken olduğunu göstermiştir. Ne kadar fazla solunum yapılırsa allerjik rinit ve rinitin semptomları o kadar ağır olur.

Buteyko Metodu’nun kontrol parametresi olan CP (control pause) değeri 30 saniye olduğunda her iki rinitten de özgür olursunuz. Buteyko Nefes Tekniği ile nefes hacminiz normal değerlere gelir ve kronik hiperventilasyon alışkanlığından kurtulursunuz. Nefes hacminizin normal değerlere ulaşması CP değerinizi yükseltir.

Referans: http://www.buteyko.ie/

Astım İçin Buteyko

Astım hastası çocuklar ve yetişkinler hasta olmayanlara göre daha çok hava solurlar. Fazla solunumun (hiperventilasyonun) tipik belirtileri ağızdan solunum, göğüs solunumu, dinlenme halindeyken sesli ve fark edilir solunumdur. Fazla solunum alışkanlığı, solunum yollarının daralmasıyla öksürük, hırıltılı solunum ve nefes nefese kalma gibi semptomların ortaya çıkmasına yol açar. Astım hastalarının solunum hacimlerini normal değerlere getirilmesi semptomların azalmasıyla sonuçlanır.

Buteyko nefes egzersizlerinin amacı solunum hacmini normal seviyeye getirmektir. Normal solunum hacmi dakikada 5-6 litredir. Astım hastalarında bu değer yapılan çalışmalara göre dakikada 12-15 litredir. British Thoracic Society Asthma Guidelines, 2012’de Buteyko Nefes Tekniğinin astım hastalarının semptomlarının iyileşmesinde etkili olduğunu ifade etmiştir.

Yapılan çalışmalar, Buteyko Metodunu uygulayan hastaların akciğer fonksiyonunda azalma olmaksızın %80-90 nında bronş genişletici ilaçlara olan ihtiyacın; % 50 sinde kortikosteroid ihtiyacının azalarak astımın kontrol altına alındığını göstermiştir. Kanada Calgary Üniversitesi’nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Robert Cowie bu çalışmadan bağımsız başka bir çalışma yapmıştır. Buna göre, “Astım düzeyi ne olursa olsun Buteyko Tekniğini uygulayan hastalarda %75 kontrol sağlanmıştır. Tekniğin en güzel tarafı hiç yan etkisinin olmaması ve güvenli olmasıdır. Buteyko Tekniği şüphesiz tedavinin en önemli yardımcısı olarak düşünülebilir.”

Biz, çocuk ve yetişkin astım hastalarına Buteyko Nefes Tekniğini öğretiyoruz. Hastaların teknikten faydalanabilmeleri için esas olan, uygulamaları hayata geçirmeleridir. Teknik, kişiye uygun şekilde özel olarak düzenlenir. Hastalar doktorlarıyla olan bağlantılarına devam ederler.

Referanslar:

1.     www.buteykoclinic.com
2.     McKeown P., Close YourMouth, Galway, 2004.
3.     Bowler SD, Green A, Mitchell CA. Buteykobreathingtechniques in asthma: a blindedrandomisedcontrolledtrial. MedicalJournalAustralia .1998Dec 7-21;(169(11-12)):575-8
4.     McHugh P, Aitcheson F, Duncan B, Houghton F..ButeykoBreathingTechniqueforasthma: an effectiveintervention. The New ZealandMedical Journal.2003 Dec 12;():116(1187):U710
5.     BIBH. BIBH 2007 conference . www.BIBH.org (accessed 27 December 2012)

Araştırma Sonuçları (www.asthmacare.ie)

1. Austin G, Brown C, Watson T,  Chakravorty I, PULMONARY REHABILITATION. ButeykoBreathingTechniqueReducesHyperventilation−InducedHypocaponeaandDyspnoeaafterExercise in Asthma.

Physiotherapy School, U Hertfordshire, Hatfield, Herts, UnitedKingdom.

Çalışmayı Oku

 2. Burgess J, Ekanayake B, Lowe A, Dunt D, Thien F C Dharmage S. Systematicreview of theeffectiveness of breathingretraining in asthmamanagement. ExpertReviewRespiratory Medicine.2011;5(6)

Çalışmayı Oku