 Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (OSAS) Ve Horlama
Horlama, nefes alma sırasında havanın dar bir alandan geçerken, çevresindeki yumuşak dokuların titreşimiyle ortaya çıkan sestir. Darlık arttıkça doğal olarak horlama da şiddetlenecektir. Horlamayı oluşturan darlık, sanılanın aksine sadece burundaki bir patolojiyle değil, genellikle üst solunum yolunun dil arkasında ve yutak çevresindeki bölümünün daralmasıyla ilişkilidir.
Uyku apnesi en basit tanımıyla uykuda solunumun durumudur.Ve horlamanın bir ileri evresidir . En az 10 saniye süreyle solunumun durmasıdır. Peki neden solunum durur? Özellikle üst solunum yollarının açıklığını sağlayan kaslarda bir gevşeme ve hava yolunun tıkanması söz konusudur. Bu çocuklarda da olabilir yetişkinlerde de olabilir ve bu tıkanmaya bağlı olarak hasta belli bir süre nefes almaz ve bir süre sonra oksijen yeterli miktarda gidemediği için beyin uyarılır ve yeniden solunum çabası başlar bu çabaya bağlı olarak da solunum uyaranıyla birlikte hasta aniden tekrar nefes almaya başlar.
HORLAMA VE UYKU APNESİ BEDENİ NASIL ETKİLİYOR?
Uyku apnesi; kalp krizinden felce, cinsel fonksiyon bozukluğundan obeziteye kadar birçok hastalığı tetikliyor.
Uyku kalitesi bozuluyor. Kişi sabahları dinlenmiş kalkamıyor. Kendini yorgun ve halsiz hissediyor. Gün içinde fırsat buldukça uyuklamalar yaşanıyor. Sabah şiddetli ağız kuruluğu ve baş ağrısı, sinirlilik, konsantrasyon güçlüğü, unutkanlık, gece terlemeleri ve cinsel istekte azalma ile iktidarsızlık belirtilerden bazıları. Bunların dışında kalp ve beyin gibi hayati organlara daha az oksijen gitmesine bağlı olarak kalp krizi ve özellikle gece gelişen inme riski artıyor. Ayrıca uykudaki nefes durmaları sırasında veya sonunda kalp atımında düzensizlikler hatta ilerlemiş olgularda kısa süreli durmalar, nabız hızında ve kan basıncında yükselmeler olabiliyor.
UYKU APNESİ TEŞHİSİ NASIL KONUYOR?
Eğer uyku apnesinden şüpheleniliyorsa tanının kesinleştirilmesi ve hastalığın şiddetinin belirlenmesi için uyku testi şart. Uyku laboratuvarında tüm gece uyku incelemesi yapılmalı ve birçok parametre kaydedilerek değerlendirilmeli. Çoğu OUA hastaları belirgin fiziksel özelliklere sahiptir. Aşırı kilolu; kısa, kalın ve geniş boyunlu ve kuvvetli çiğneme kas yapısına sahip, orta yaşlı, sigara ve alkol kullananbireyler oldukları bildirilmiştir. Şişmanlıktan başka, üst solunum yollarında daralmaya neden olan büyük dil, yüksek ve kavisli sert damak, sarkık yumuşak damak, uzun ve kıvrımlı küçük dil, küçük çene yapısı, büyük bademcikler, halk arasında burun eti diye bilinen adenoid hiperplazi gibi anatomik özellikler ve allerjik konjesyonlar da hastalığa zemin hazırlarlar. Ancak hastalığın oluş mekanizması hayli karışıktır ve sadece bu faktörlerle açıklamak her zaman mümkün olmaz.
Uyku apnesinin tek tip degildir ve diş hekimliğini ilgilendiren türü ise "obstrüktif (tıkanma)" tip uyku apnesidir. Cerrahi tedavi haricinde uyku süresince üst solunum yoluna basınçlı hava veren CPAP cihazları tedaviye yardımcı olmaktadır. Ayrıca Amerikan Uyku Hastalıkları Birliği'nin de onayladığı ağız içi apareyler, bu sorunun en etkili çözümüdür. Bu apareyler, dil kökü veya alt çene kemiğini öne doğru ittiren araçlardır.
Ağız İçi Apareyler:
Horlama ve/veya OUA’nın kontrol altına alınmasında alt çeneyi önde pozisyonlandıran oral apareylerin oldukça yüksek oranda başarı sağlayan bir seçenek olduğu, gittikçe artan sayıda çalışma ile gösterilmektedir. Horlama Protezi alt çenenin öne doğru gergin tutulmasını ve soluk borusundan havanın rahat geçmesini sağlar. Uyku sırasında dilde ve boğazda gevşeyen dokuların, ağız içine takılan aparey sayesinde, oluşan horlama problemine faydası olduğu kanıtlanmış bir kullanım şeklidir.
Protez apareyi kişinin kendi ağız yapısına göre diş hekime tarafından ölçü alınarak yapılır. Size özel olarak üretildiği için başkası tarafından kullanılması mümkün değildir.
Çene kemiğiniz yapıma uygun ise kullanımda hiçbir sakınca yoktur. Yalnız Çene gelişiminden dolayı 18 yaşından büyük olmanız gerekir.
Referans : www.rahatbiruyku.com
Erişkin horlayan kişiler için Basit Önlemler
-İyi bir adele tonusu kazanmak için sportif bir yaşam biçimi seçilmeli
-Kilo verilmeli
-Uyku ilaçları, sakinleştirici ve antihistaminik denilen alerji ilaçları uykudan önce alınmamalı
-Uykudan 4 saat önce alkol almaktan sakınmalı
-Uykudan 3 saat önce ağır yemekten sakınmalı
-Aşırı yorgunluktan sakınmalı
-Uykuda sırt üstü yatmak yerine yana yatmak tercih edilmeli (Eski bir öneri olarak pijama sırtına tenis topu dikmek hala faydalı bir yöntemdir, böylelikle sırt üstü uyumaya engel olunur.)
-Yatağın baş tarafı daha yukarıda olacak şekilde yatak yaklaşık olarak 10 cm yükseltilmeli (Bu amaçla yatağın bir tarafı altına bir tuğla yerleştirmek amaca uygun olacaktır) |
